POSTAWA CIAŁA – PODSTAWOWE INFORMACJE

 

Ułożenie segmentów ciała względem siebie i względem osi mechanicznej to nic innego jak postawa ciała. Sylwetkę, którą posiadamy determinuje napięcie łańcuchów mięśniowych, kontrolowane przez układ nerwowy. Bardzo często genetyka, wzorce osobowości rodziców, czynnik radzenia sobie ze stresem oraz doświadczenia życiowe ustalają pierwotną postawę ciała, którą na szczęście możemy korygować. Pod jednym warunkiem – jeśli wiemy gdzie jest problem.

Będąc w wielu ośrodkach oferujących otwarte usługi w branży fitness śmiało mogę powiedzieć, że spotkałem wszystkie możliwe rodzaje postaw ciała, a w mojej karierze fizjoterapeutycznej pracowałem z wieloma z nich.

Charakter pracy zawodowej, częstotliwość wykonywanych aktywności fizycznej, rodzaj preferowanego treningu (u facetów zestaw dyskotekowy: klatka + biceps, u kobiet pośladki jako #1) to wyznaczniki mogące wpływać na kształtowanie się specyficznego układu ciała. Rzadko spotyka się, aby osoby ćwiczące lub trenerzy odpowiedzialni za zdrowie swoich podopiecznych stosowali zasady przygotowania ruchowego w odniesieniu do jakości tkanki (elastyczność, długość oraz konsystencja mięśni) oraz jakości ruchu (globalne wzorce ruchowe), które de facto są fundamentami gwarantującymi bezpieczne ćwiczenia.

Obecne tempo życia oraz siedzący tryb prowadzą do powstawania tzn. zespołu górnego skrzyżowania (upper cross syndrome). Jest to nic innego jak zaburzenie postawy, w którym dochodzi do zamknięcia klatki piersiowej (nadmierne napięcie mięśni piersiowych, dźwigacza łopatki, czworobocznego grzbietu części wstępującej, podpotylicznych; nieaktywne głębokie zginacze szyi, zębaty przedni, czworoboczny część wstępująca, równoległoboczne) oraz pro trakcji czyli wysunięcia głowy oraz barków w przód.

W takim przypadku wykonywanie zbyt wielu ćwiczeń angażujących wzorce pchania, mogą prowadzić do pogłębiania problemu prowadząc bezpośrednio do problemów objawiających się bólami głowy, szyi, barku, promieniowaniem do dłoni lub ograniczeniami krążenia w obrębie kończyn górnych. Z punktu widzenia fizjoterapeuty leczenie danego problemu powinno obejmować normalizację linii napięć mięśni biegnących z przodu oraz z tyłu w technikach terapii manualnej.

Uzupełnieniem może stać się stretching mięśni nadmiernie napiętych oraz aktywacja nieaktywnych. To tylko jeden z wielu przykładów pokazujących zaburzenia postawy, które można spotkać u każdej osoby.

Do zaburzeń sylwetki można przypisać (od lewej): plecy wiszące (sway back), postawę lordotyczną, plecy wklęsło – okrągłe, plecy płaskie (pierwszy od prawej: postawa prawidłowa). Nie chciałbym jednak skupiać się na opisywaniu każdej z tych sylwetek (mogłoby to zająć zbyt wiele stron tego bloga). Celem tej publikacji jest przedstawienie typowych zaburzeń oraz dawanie świadomości rangi problemu.

W ostatnim artykule (łańcuch biokinematyczny – analiza strukturalnej całości) pisałem o segmentarnych połączeniach naszego organizmu oraz o tym jak w procesie wyhamowania energii zachowują się poszczególne części ciała. Nie trudno wyobrazić sobie zatem sytuację, w której w przypadku niewłaściwej postawy transfer ten będzie niekorzystny z udziałem mnóstwa kompensacji po drodze. Taki rodzaj pracy jest niczym innym jak nakładaniem obciążeń na dysfunkcję (nieprzygotowane biomechanicznie ciało), która prędzej czy później objawi się w postaci kontuzji. W gabinecie fizjoterapii spotykam rzeszę pacjentów z przewlekłymi bólami stawów obwodowych, manifestujących się bólami o nasileniu uniemożliwiającym kontynuowanie sportów o wysokiej intensywności treningowej. Co więcej, bóle te zaczęły się dużo wcześniej, ale ignorowanie pierwszych sygnałów było ogromnym krokiem prowadzącym do przerwy w treningach.

ZAPAMIĘTAJ !

• Postawa ciała to uszeregowany zespół połączonych ze sobą segmentów ciała.
• Sposób reagowania na stres, rodzaj osobowości oraz charakteru, charakter wykonywanej pracy, rodzaj treningu fizycznego, wpływają na postawę ciała.
• Napięcie łańcuchów mięśniowych determinuje sylwetkę ciała.
• Przygotowując jakość tkanki oraz dobierając odpowiednie ćwiczenia możesz w bezpośredni sposób wpływać na prawidłową postawę ciała.
• Nakładanie na nieprzygotowane biomechanicznie ciało prowadzi do kontuzji, podobna sytuacja jest z niewłaściwą postawą ciała.